1. Adım [Ses Dengesi (Gain Staging) ve Pan (Panaroma)]
Bir parçanın bittiğinden emin olduğunuzda yapmanız gereken şey ses dengesi ile başlamaktır. Bunun için bir sürü yöntem de ortaya çıkıyor elbette. İlk yöntem parçadaki bütün elemanların seslerini -12 , -18 dB (desibel)'e çekmek ve daha sonra kulak ile ince ayarlar yaparak hangi enstrümanın önde veya arkada olacağına karar vermek olur. Diğer bir yöntem ise şu aralar da çok popüler olan Pink Noise ile ses Dengesi. Bunda da bir Pink Noise yardımı ile ses seviyelerini Pink Noise çalarken duyulabilecek en düşük seviyeye çekmek. Taktik basit Pink Noise alın, atın programa, ses seviyesini -12 gibi seviyelere çekin ona göre diğerlerini ayarlayın. Diğer bir yöntem de tamamen kulağınızla karar vermektir. Kendi kulağınıza güveniyorsanız yapabilirsiniz. Ses dengesinin ardından bir orkestra yönetir gibi hangi sesin sağdan veya soldan duyulacağına karar verip Pan ayarı yapın. (Miksinge başlarken kanallarda hiçbir Plugin olmamalı ).
2. Adım [Frekans Dengesi ]
Bu adıma geçtiğinizde yapmanız gereken şeylerin başında bir Equalizer (Eq) alıp gereksiz Frekanslardan kurtulmak gelir.
Bunu yapmamızdaki amaç her enstrüman veya sese yer ayırmak. Örnek : Elimizde bir Hi-Hat olduğunu düşünelim bu arkadaş bize her zaman Yüksek frekanslarda ses verecektir ve düşük frekanslarda tınlamasına gerek yok. Neden gerek yok aynı Hi-Hat'den 100 tane olduğunu varsayalım (tabiki olmaz da varsayıyoruz) düşük frekanslarda kapladığı alan sürekli üst üste binecek ve diğer düşük frekanslı seslere yer kalmayacak parçamız boğuk , çamurlu duyulacak.
Bu örnekteki gibi olmasını istemediğimiz için seslerin ihtiyacı olmayan kısımları tıraşlarız. Bunu yaparken sesin karakterini öldürecek kadar kesmemeye dikkat etmek gerekiyor.
Daha sonra ister kesim yaptığınız Eq'da ister başka bir tane daha açarak (Bu CPU harcanmasına neden olur) sese göre frekanslari açıp kısabilirsiniz. Örneğin : Subbas'in uğultulu Frekanslarının kısılması, vokalin Yüksek frekanslarının açılması gibi.
Unutmamanız gereken bir şey de yaptığınız her hareket küçük küçük olmalı bir frekans bozuk diye 10 desibel kısmaya çalışmayın ve ayrıca yaptığınız her kısma ve açma hareketi parçadaki diğer sesleri etkiler her sese özel davranın ve sesi Solo modda yani tek başına dinledikten sonra bir de parça içinde dinleyin.
Equalizer Plugin önerileri : Fruity Parametric EQ, Fab-Filter Q2, Q3, İzotope Ozone EQ,TDR Nova
3. Adım [Dinamik İşlemciler]
Bu adım da acayip önemli bir adım. Dinamik işlemci dediğimde aklınıza gelmesi gereken şeyler genel olarak Compressor, Limiter, De-esser gibi şeyler. Sesin bizzat kendisine etki eden şeyler yani. Bunlarda yaptığınız her işlem müziğinizi çok etkliler.
Klasik olan soruyla başlayalım. Her sese Compressor koymalı mıyız? Hayır, koymamalıyız. Bu sizin dynamic range yani dinamik alanınızı düşürecektir. Dinamik alan bir sesin en düşük ses seviyesi noktası ile en yüksek ses değeri arasındaki farka deniyor. Bu değerin en yüksek olduğu müzikler Orkestra ile çalınan Film ve klasik müziklerde var nedeni ise neredeyse hiç Compressor bulunmaması.
Compressor dediğimiz canavarı kullandığımız belirli noktalar var. Ses seviyesinin sürekli değişime uğradığı seslerde (tabi büyük değişimler sesler elbette değişecek) sesleri kontrole almak için kullanıyoruz. Yüksek sesleri bastırmak, düşük kalanları ise yükseltmek için. Bazı sesleri öne çıkarmak için de kullanabiliriz elbette. Örneğin : Vokalin geride kaldığı zamanlar
Limiter genelde mikste neredeyse hiç kullanılmaz ama kullanıldığı durumalar da elbette oluyor. Bazı seslerin belirli sınırları aşmaması için kullanabiliriz.
De-esser'da tamamen Compressor'un üzerinde değişiklik yapılmasıyla ortaya çıkmış vokaldeki patlama seslerini (p,ş,s) azaltmaya yarar aklınızda bulunsun.
Ve son olarak unutmamanız gereken şey. Compressor, Limiter gibi pluginler sesi güzelce düzeltse de yanlış kullanımı da berbat edebilir.
Compressor Plugin önerileri: Fruity Compressor, Fab-Filter C2, Molot, TDR Kotelnikov
4. Adım [Efektler]
Ne kadar size ilk başlarda efektler daha önce kullanılıyor gibi gelse de efektler en son kullanılıyor genelde. Bu efektlerin içinde Reverb, Delay, Echo, Side Chain, Chorus, Vocoder vb. Şeyler bulunur.
Reverb ve delay sürelerini dozlarını vermeniz gereken tüm efektler bu kısımda yapılır.
5. Adım [Masteringe Hazırlık]
Miksingin son adımı olarak her şeyin hazır olması gerekli. Tekrar dinleyerek ses seviyelerini tekrar kontrol edin. Mastering için genel seviye -5 , -6 dB civarı ideal. Bundan sonra Bilgisayar işlemcinizi yormamak için Wav olarak çıkartabilirsiniz. Masteringe geçmeden bir analizör yardımı ile Frekans dengesini kontrol etmenizi tavsiye ederim ve mika bitince mümkünse kendinize 1 gün dinlenme verin. Hatta zamanınız var ise 1 hafta yüzünü bile açmayın. Kulağınız dinlensin.
Mastering
1. Adım [Cutoff]
Genel olarak bir kesme uygulamak burada önemli. Nedeni ise parçanızın çoklu platforma hazır olması. Çoklu platform dediğim yani herhangi bir hoparlör veya büyük bir sistem bile olsa yaklaşık 30Hz altına ihtiyaç duyulmaz 19Khz üstüne de öyle bu yüzden buralara yakın bölgeleri dinleyerek Eq ile keseriz.
2. Adım [Sıkıştırma]
Bu adımda ise tekrar Compressor devreye giriyor. Ben Masteringde Multiband Compressor öneriyorum Multiband Compressor sizin frekansları istediğiniz noktalara bölmenizi ve ayrı ayrı sıkıştırma yapmanıza olanak tanır. Dikkatli dinlenmesini gereken işlemlerden bu da. Isterseniz normal Compressor ile de genel bir sıkıştırma yapabilirsiniz.
3. Adım [Frekans]
Bu adım opsiyoneldir dostlar. Ister yapın ister yapmayın ama bazen miksde bir frekans bölümü falan kaçarsa aradan açıp kısabilirsiniz veya biraz daha bass vursun diyeniniz var ise yine Eq yardımıyla bu işlemleri yapabilirsiniz.
4. Adım [Stereo Panaroma]
Bu adımda ise Pan pluginleri ile genel olarak parçanın genişlik darlık ayarı yapılır. Benim keşfettiğim en başarılı pluginler : A1 Sterecontrol , İzotope Ozone bu ikisi harika iş görüyor. Dinlemek çok önemli yine bu kısımda.
5. Adım [Limitleme]
Bu adım biraz daha özen istiyor. Nedeni ise eğer parçanız farklı farklı platformlarda çalacaksa farklı ses seviyesi değerleri ile çıkarmanızdır. Genel olarak bu adıma gelene kadar ses seviyeniz -7 dB ye kadar gelir. Bundan sonra yapmanız gereken şey ise Limiter yardımı ile Sesi -1 dB'ye ayarlamak Limiteri böyle ayarladiktan sonra sesi yükseltin ve duyulur seviyeye çekin. Bunlarla ilgili bol bol video izlemeniz tavsiye edilir.
Bu adımların hepsini duyarlı bir biçimde yapınca Profesyonel olmasa da tatmin eder bir netice alacaksınız ben sizd bunları Profesyonel anlatamam ama ben de Internet videoları ve kurslardan bildiğim şeyleri size katıyorum. Zaman ayırdığınız için teşekkür ederim.
0 Yorumlar